Schijn bedriegt

Het beeld dat vaak bestaat van straatbewoners, is dat die er vies en onverzorgd uitzien. En voor sommigen van hen gaat dat ook wel op. Maar ik kom ook iedere keer weer gasten van de inloop tegen, die juist heel zorgvuldig omgaan met hun uiterlijk. En anderen, bij wie de uiterlijke schijn op een andere manier bedrieglijk is. Bijvoorbeeld Jean-Luc. Een beer van een vent, bij voorkeur met een leren jas aan, en vanzelfsprekend vol tatoeages. Als je hem niet kent en in een donker steegje zou tegenkomen, zou je toch bijna een straatje omlopen. Maar dat zou jammer zijn. Want Jean-Luc is precies heel zachtaardig en beleefd. In de inloop doet hij altijd z’n eigen afwas, en die van anderen dan vaak ook nog. Ik heb ‘m al eens geplaagd dat hij wel vrijwilliger kan worden. Hij houdt zijn leren jas overigens wel altijd in prima conditie. En dan zijn er ook gasten zoals Stephan, die soms een uur voor de spiegel kan staan om te zorgen dat zijn haar en zijn verdere verschijning er tiptop uitzien. Hij is lang niet de enige. De tondeuze is vaak langdurig in gebruik, zodat sommige gasten ervoor terug moeten komen omdat de accu op een goed moment leeg is. Ook de potten gel en wax gaan er soms in hoog tempo doorheen.

Waarom hebben veel straatbewoners al die aandacht voor hun uiterlijk? Voor een deel is dat heel pragmatisch: als niet aan je te zien is dat je op straat leeft, gaan mensen anders met je om. Maar er zit meer achter. Voor veel straatbewoners is er verzorgd uitzien ook belangrijk om, ik zou bijna zeggen, spirituele redenen. Ze leven op straat, de nachtopvang is vaak bezet, het is vaak buffelen om je hoofd nog een beetje boven water te houden. Maar als je er dan in ieder geval wel verzorgd uitziet, met je kleren en met de rest van je uiterlijk, is dat een bron van waardigheid. Een bron van mens-zijn. En menselijke waardigheid is voor mij in ieder geval ook iets spiritueels. Want alles wat een mens – in wat voor omstandigheden die ook leeft – tot meer mens maakt, dat is een zaak van God. Maar wie die mens werkelijk wil zien, in al diens waardigheid, die zal altijd verder moeten kijken dan de uiterlijke schijn. Want schijn bedriegt, zeker bij straatbewoners.