Het grootste deel van mijn werk speelt zich op straat af, maar in ieder geval één dag in de week werk ik in de ‘Nieuwe Wandeling’, de gevangenis van Gent. Of zoals de mannen in de gevangenis het ook wel noemen: de prison, of kortweg: de bak. Daarbij komt het heel regelmatig voor dat ik iemand die ik van de straat ken, vervolgens in de bak tegenkom. Omgekeerd komt trouwens ook voor; het loopt nogal door elkaar. Wie op straat leeft, heeft in onze samenleving een grotere kans om in de bak te belanden dan iemand die een braaf burgerleven leidt. En wie uit de bak weer vrij komt, heeft vaak geen dak boven z’n hoofd en komt dan op straat terecht. Het is een vicieuze cirkel – zoals er zoveel vicieuze cirkels zijn in het straatleven.
Vorige week had ik nog zo’n gevalletje van ‘door elkaar lopen’. Ik liep door één van de gangen van de Gentse prison toen ik daar opeens een bekend gezicht zag. Erik, die ik nogal eens ‘Erik de Viking’ noem vanwege zijn forse postuur en woeste baard. Ik had hem al een maand of zo niet op straat gezien en me wel eens afgevraagd waar hij toch zou zijn. En nu bleek dat hij al een maand in de bak zat, alleen waren we elkaar door één of ander stom toeval niet eerder tegengekomen. Maar nu dus wel en hij was duidelijk blij om een vertrouwd gezicht te zien. Of ik hem eens kon komen opzoeken, vroeg hij. Natuurlijk kon ik dat.
Vervolgens ben ik deze week met de koffiebakfiets onderweg en tref ik op één van de ‘haltes’ op mijn ronde Janosz aan. Hij komt uit Oost-Europa, maar we communiceren altijd in het Nederlands, dat hij uitstekend beheerst. Nadat ik hem koffie gegeven heb en we even een praatje gemaakt hebben, vraagt hij opeens: “zeg, jij werkt toch ook in de gevangenis? Ik denk dat een vriend van mij daar zit, Vladimir. Ik heb ‘m al twee weken niet meer gezien, ik maak me zorgen. Kun jij te weten komen of hij hier in Gent in de bak zit?” Ik beloof hem om het na te gaan als ik ’s middags in de prison ben. Die middag blijkt Vladimir inderdaad daar te zitten sinds twee weken. Ik zoek hem op en doe hem de groeten van Janosz. Vladimir is ontroerd. “Zeg Janosz maar dat hij zich geen zorgen om mij moet maken.” En zo ga ik vanmorgen wat eerder van huis om nog even langs te kunnen gaan op de plek waar ik Janosz gisteren trof. Hij is er weer, hij ligt nog lekker te slapen, maar ik maak hem toch maar even wakker. “Hé Janosz, Vlad is in de gevangenis, ik heb ‘m daar gesproken gisteren. Hij zegt dat je je geen zorgen moet maken.” Janosz is meteen klaarwakker en enorm opgelucht.
Het lijntje tussen de bak en de straat is soms heel dun. Dat is aan de ene kant schrijnend. Aan de andere kant ben ik dankbaar dat ik zo af en toe de link tussen de twee kan zijn. Om een vertrouwde aanwezigheid te bieden aan een straatbewoner die in de bak belandt, of om te zorgen dat goede vrienden elkaar niet uit het oog verliezen als de één in de bak zit en de ander nog steeds op straat leeft.